Teologia – źródła

1. Teksty źródłowe i biblioteki cyfrowe na świecie

• Projekt Gallica
  Biblioteka cyfrowa tworzona od 1992 r. przez Biblioteque national de France. Dba o udostępnienie dziedzictwa narodowego, szczególnie źródeł unikalnych, o wyczerpanym nakładzie, trudno dostępnych w innej formie. Zawiera: książki, czasopisma, rękopisy, druki muzyczne, materiały graficzne (mapy, zdjęcia, plakaty) oraz nagrania dźwiękowe. Dla poszukiwaczy materiałów źródłowych jest miejscem bezcennym. Znajdziemy tu niemal 50 tys. manuskryptów i starodruków gromadzonych i kolekcjonowanych m.in. z opactw, instytucji religijnych, podczas misyjnych wypraw na Daleki Wschód. Wszystkich rekordów jest już ponad 3 mln. Bogate możliwości wyszukiwania, nawigacja fasetowa, możliwość ściągnięcia dokumentów w formacie PDF, ePub lub JPG w całości lub we fragmentach.
• Christian Classics Ethereal Library
  Biblioteka cyfrowa najważniejszych tekstów chrześcijańskich i innych materiałów przydatnych w pracach teologów. Są tu zarówno prace Boecjusza, Erazma czy Lutra, jak i wczesne prace G. K. Chestertona czy Dorothy L. Sayers. Zbiory mogą być przeglądane i wyszukiwane wg kategorii: autor, tytuł, temat, format, język, tagi. Pliki można oczywiście czytać on-line albo ściagnąć na komputer w formacie PDF lub ePub (ten jest płatny). Są też audiobooki.
• IntraText
  Baza zawierająca liczne teksty chrześcijańskiej klasyki i dokumenty Kościoła. Ostatnie aktualizacje miały miejsce w 2011, ale strona nadal działa i jest dla badaczy nieocenionym źródłem. Teksty są opracowane i wyświetlają się w specjalnym formacie IXT – to hipertekstowy sposób prezentacji treści, dzięki temu można sprawdzać powiązania słów, częstotliwość ich występowania i cytowania. Dostępne są statystyki oraz listy słów. IntraText służy do czytania, ale będzie też pomocny w badaniach terminologii, poszukiwania słów kluczowych lub fraz. Materiały można przeglądać wg. dat (oś czasu), autorów, tytułów bądź języków. Znajduje się tu ponad 3 tys. tekstów, opera omnia i literatura łacińska, patrystyka oraz dzieła współczesne w 39 językach (po polsku np. Kazania świętokrzyskie czy Psałterz Floriański).
• GlobeTheoLib
  Światowa Cyfrowa Biblioteka Teologiczno-Ekumeniczna udostępniająca ponad pół miliona tekstów, dokumentów i innych źródeł akademickich z zakresu teologii i ekumenizmu. Uruchomiona wspólnie przez Światową Radę Kościołów oraz Globethics.net 23 września 2011 roku. Projekt ma na celu zapewnienie przepływu informacji i wymiany doświadczeń między kościołami i instytucjami kształcenia teologicznego na całym świecie. Ma też tworzyć platformę, na której znajdować się będę istniejące zasoby cyfrowe bibliotek teologicznych z całego świata. Oferuje bezpłatnie dostęp do ponad 650 tys. artykułów pełnotekstowych, czasopism, książek i innych zasobów. Skupia się na teologii, dialogu międzykulturowym i międzyreligijnym, etyce i ekumenizmie w świecie chrześcijańskim. każdy użytkownik może zaproponować swoje materiały do umieszczenia w bibliotece.

2. Czasopisma on-line

• Baza Arianta
  Baza Arianta – naukowe i fachowe czasopisma elektroniczne zawiera informacje oraz linki do ponad 3 tys. tytułów polskich czasopism elektronicznych. Lista polskich czasopism z dziedziny religioznawstwa i teologii obejmuje 184 rekordy. Znajdują się tu zarówno czasopisma z nieograniczonym dostępem do pełnych tekstów, jak również te, które udostępniają na swych stronach WWW spisy treści lub/i abstrakty
• Lista regensburska
  Lista regensburska to popularna nazwa bazy Elektronische Zeitschriftenbibliothek – EZB współtworzonej przez ok. 396 bibliotek Niemiec, Austrii i Szwajcarii. Zawiera informacje o dostępie do elektronicznych wersji czasopism naukowych: darmowych i licencjonowanych. Istnieje w sieci od 1997 roku, a od grudnia 2003 roku w projekcie uczestniczy także Biblioteka Uniwersytecka w Toruniu. Baza obejmuje oczywiście prace z wszystkich dziedzin wiedzy, a dział Theology and Religiuos Studies obejmuje 1920 czasopism. Można wyszukiwać poprzez: słowa z tytułu, początek tytułu, nazwę wydawcy, hasła przedmiotowe oraz ISSN. Przeszukiwanie bazy można ograniczyć do tytułów darmowych lub licencjonowanych.
• Religion-online.org 
  Baza zapewnia dostęp do ponad 6 tys. artykułów z zakresu religioznawstwa, biblistyki, teologii i etyki, historii i socjologii religii, komunikacji i kulturoznawstwa, teologii pastoralnej, homilietyki, misjologii i edukacji religijnej. Ma pomóc m. in. nauczycielom, naukowcom i wszystkim „poszukiwaczom”, którzy są zainteresowani odkrywaniem kwestii religijnych. Możliwość przeszukiwania zasobów po autorze i tytule oraz kategorii dzięki indeksom. Dostępna jest także wyszukiwarka. Obecnie tworzony ją Claremont School of Theology, która dąży do opracowania obszernej biblioteki zasobów współczesnych reprezentujących różne punkty widzenia, ale napisane z perspektywy naukowej. Na początku starano się gromadzić materiały napisane przede wszystkim z perspektywy chrześcijańskiej, obecnie rozszerza się zakres o materiał na wszystkich głównych religii świata.

• BABP – Baza Artykułów Biblistyki Polskiej
  Serwis internetowy pozwalający na gromadzenie i udostępnianie pełnych tekstów artykułów z zakresu biblistyki. Aktualnie w bazie dostępnych jest kilka tysięcy pozycji. Zaawansowana wyszukiwarka umożliwia wyszukiwanie wg. autora, tytułu, poruszanej kwestii, dacie publikacji i wydawcy. Można także wyszukiwać po frazie i – co ciekawe – szukać dwóch fraz w określonej odległości (10 lub 50 słów). Baza jest bezpłatna, ale by korzystać w pełni z możliwości serwisu warto się zarejestrować.

3. Portale stowarzyszeń/instytucji

• Polskie Towarzystwo Teologiczne 

  Oficjalna strona Polskiego Towarzystwa Teologicznego, które dba o rozwój nauk kościelnych, zwłaszcza teologii i rozwija współpracę z innymi towarzystwami naukowymi oraz uczelniami kościelnymi w Polsce. W ramach towarzystwa działa 15 sekcji specjalistycznych, 14 oddziałów terenowych oraz Wydawnictwo UNUM. Jest organizatorem dyskusyjnych zebrań naukowych, publicznych prelekcji i odczytów. Organizuje zjazdy i konferencje naukowe, wydaje czasopisma naukowe.

• Towarzystwo Teologów Dogmatyków
  Celem Towarzystwa jest m. in promocja teologii w środowiskach kościelnych i naukowych, wspieranie prac doktrynalnych Konferencji Episkopatu Polski, organizowanie seminariów naukowych i sympozjów oraz troska o dydaktykę teologii dogmatycznej. Współpracują z towarzystwami teologicznymi w kraju i zagranicą, instytucjami naukowymi, wydają publikacje i organizują konferencje. Dostarczają bieżących informacji o życiu Kościoła w Polsce. W kraju działają też inne Towarzystwa i Stowarzyszenia Teologiczne, działające w wąskich specjalizacjach, dbając o popularyzację swojej dziedziny i działają na jej rzecz. Są dobrym źródłem informacji dla tych, którzy szukają informacji w konkretnym zakresie, np. Polskie Towarzystwo Mariologiczne; Polskie Stowarzyszenie Teologów Duchowości; Stowarzyszenie Teologów Moralistów; Stowarzyszenie Biblistów Polskich.

4. Portale WWW

• Konferencji Episkopatu Polski
  Portal informacyjny. Znajdziemy tu informacje z bieżącego życia Kościoła w Polsce i na świecie, decyzje podejmowane przez Biskupów, dokumenty, komunikaty, linki do najważniejszych instytucji, komentarze dźwiękowe, relacje, galeria, materiały video.
• Portal Opoka
  Największy serwis katolicki w Polsce prowadzony przez fundację Opoka powołaną przez Konferencję Episkopatu Polski w dniu 5 czerwca 1998 r. Jej zadaniem jest służenie Kościołowi katolickiemu w Polsce w zakresie tworzenia systemu elektronicznej wymiany informacji oraz serwisu internetowego. To faktycznie przebogata baza nie tyle informacji bieżących (choć tu to źródło przebogate), ale przede wszystkim tekstów religijnych – czytelnia zawiera kilkanaście tysięcy pozycji, można korzystać z wyszukiwarki lub zestawień wg. autorów, tematów lub dziedzin. Są także pliki audio i video. Prowadzi serwisy tematyczne, bazy, współtworzy projekty internetowe.
• KAI – Katolicka Agencja Informacyjna
  Zapewnia dostęp do najświeższych informacji z życia wiary, bezpośrednio u ich agencyjnego źródła. Istnieje od 1993 roku i jest drugą co do wielkości katolicką agencją w Europie i największą w Europie Środkowo-Wschodniej. Oferuje m.in. codzienny serwis agencyjny, zawierający kilkadziesiąt depesz z całego świata; biuletyn prasowy, będący kompendium wiedzy na temat Kościoła katolickiego w Polsce i na świecie. Oprócz wiadomości bieżących prowadzi kilka podserwisów tematycznych oraz Bibliotekę, do której wprowadza najważniejsze dokumenty Kościoła.
• Watykan
  Oficjalna strona Watykanu, która jest przeogromnym portalem, który dostarcza kompletu informacji nie tylko z życia Papieża, ale także z życia Państwa Watykańskiego oraz Kościoła na świecie. Znajdziemy tu teksty ostatnich 11 papieży, dokumenty kongregacji, instytutów i innych organizacji watykańskich, materiały generowane przez Kurie Rzymską, Biuro Prasowe i inne dyskarterie watykańskie. Dostępna jest też baza linków do wszystkich powiązanych z Watykanem miejsc w sieci.

5. Katalogi bibliotek

• FIDES Konsorcjum bibliotek kościelnych w Polsce

  Federacja zrzesza obecnie 84 biblioteki członkowskie, w tym większość bibliotek wydziałów teologicznych i wyższych seminariów duchownych w Polsce, diecezjalnych i zakonnych. Podstawowym celem Federacji jest usprawnianie działalności polskich bibliotek kościelnych, wdrażanie postępu technicznego, a w szczególności koordynacja prac nad komputeryzacją tych bibliotek. Nie tworzy centralnych katalogów bibliotek członkowskich, ale multiwyszukiwarkę, dzięki której internauta ma dostęp do m. in. prawie 3 mln rekordów z 50 katalogów bibliotek kościelnych oraz 60 tys. opisów prac dyplomowych. Tworzy bibliotekę cyfrową, bibliografie – jest doskonałym źródłem informacji bibliograficznej i dostępem do literatury religijnej.

• Biblioteka watykańska
  Jedna z najstarszych i najbardziej znanych bibliotek na świecie. Założona w 1448 r. do dzisiaj zgromadziła oszałamiającą liczbę dokumentów w tym dokumenty papieskie, 80 tysięcy manuskryptów historycznych, 8,9 tysiąca rzadkich inkunabułów, monety i medale, nuty książki, periodyki, ilustracje, rysunki, fotografie, mapy, nagrań, CD-romy… zbiory w zakresie historii, prawa, filozofii, nauki i teologii możemy wyszukiwać w katalogach poszczególnych kolekcji lub zintegrowanej bazie wszystkich zbiorów. Obszerne opisy bibliograficzne, wyszukiwanie fasetowe. W 2010 roku rozpoczęto digitalizację 80 tys. pozycji liczących 40 mln stron (obliczono, że potrzeba na to 10 lat). Warto także zajrzeć do wspólnego katalogu bibliotek kościelnych w Rzymie URBE – Unione Romana Biblioteche Ecclesiastiche.
• Virtueller Katalog Theologie Und Kirche VThK
  Centralny katalog niemieckich bibliotek teologicznych. Jest wspólnym projektem Konsorcjum Bibliotek Teologicznych (Arbeitsgemeinschaft katholish-theologisher Bibliotheken) oraz Federacji Katolickich Bibliotek Narodowych (Verband kirchlich-wissenschaftlicher Bibliotheken). Katalog został utworzony 1 marca 2004 roku. W tej chwili przeszukuje zasoby 131 katalogów bibliotek uczelnianych i kościelnych. VThK oferuje dostęp do 6 mln. zbiorów ze wszystkich dziedzin teologii katolickiej i protestanckiej, włączając w to nauki pokrewne.

6. Bibliografie

• ATLA Religion Database

  Bibliograficzna baza danych – niezbędne źródło informacji dla naukowców i studentów z teologii (informacje z zakresu studiów biblijnych, religii świata, historii Kościoła i religii w ujęciu społecznym), jak i socjologii, historii oraz humanistyki. Tworzona przez the American Theological Library Association jest bazą abstraktowo-pełnotekstowa obejmującą ponad 1,8 miliona rekordów. zawiera ponad 570,000 cytowań artykułów z 1,679 czasopism, więcej niż 237,000 cytowań rozpraw z około 16,800 prac zbiorowych, ponad 525,000 cytowań recenzji książek oraz rosnącą liczbę cytowań źródeł multimedialnych. Rejestruje opisy publikacji w ponad 60 językach. Zakresem chronologicznym obejmuje materiały od 1908 r. Dostęp płatny, możliwy, np. przez platformę Ebsco. Czasopisma europejskie, których nie obejmuje ATLA można sprawdzić w bazie Index Theologicus – bazie tworzonej od 1979 r. przez Uniwersytet w Tybindze (poza tym bazy pokrywają się).

• L’Annee Philologique
  Baza danych publikowana przez Societe Internationale de Bibliographie Classique, zawierająca opisy bibliograficzne i streszczenia z 1500 czasopism i materiałów konferencyjnych. Zakres tematyczny bazy obejmuje światowe publikacje dotyczące starożytności (grecka i łacińska literatura i językoznawstwo, wczesne teksty chrześcijańskie, historia starożytnej Grecji i Rzymu, filozofia, sztuka, archeologia, religia, mitologia, muzyka, nauka). Chronologicznie baza obejmuje źródła dotyczące okresu dziejów od II wieku p.n.e. do V-VII wieku n.e. Obecnie baza zawiera woluminy 1-81 (1924-2010). Bazę można przeszukiwać według autora, słów z tytułu i abstraktu, według indeksu przedmiotowego, wydawcy i tytułu czasopisma. Udostępniana na platformie Ebsco.
• Bazy bibliograficzne UKSW
  Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego – wyższa uczelnia publiczna, której początki sięgają 1954 roku, kiedy to nosił miano Akademii Teologii Katolickiej. Prowadzi obecnie wśród wielu kierunków trzy wydziały kościelne: Teologiczny, Prawa Kanonicznego i Filozofii Chrześcijańskiej. Tworzy bazy własne, w tym:
  • Bibliografia teologii moralnej i etyki – wyczerpuje literaturę w języku polskim i polskich autorów piszących w językach obcych – od XV do XXI wieku. Aktualnie zawiera ok. 38 tysięcy opisów bibliograficznych
  • Polska Bibliografia Nauk Kościelnych – prezentuje polski dorobek naukowy za lata 1940-1979 z takich dziedzin jak: Nauki biblijne, Patrologia, Teologia fundamentalna, Teologia dogmatyczna, Teologia moralna, Teologia ascetyczna i mistyczna, Teologia pastoralna, Homiletyka, Katechetyka, Liturgika i Prawo kanoniczne.
  • Bibliografia Historii Kościoła

• Elektroniczna Bibliografia Nauk Teologicznych FIDES
  Baza tworzona przez Federację Bibliotek Kościelnych „FIDES” wspólnie z Biblioteką Narodową. Aktualnie indeksuje w całości zawartość 193 tytułów polskich czasopism teologicznych, religioznawczych i z szerzej rozumianych nauk kościelnych oraz zawartość 445 prac zbiorowych (serie wydawnicze, księgi jubileuszowe, materiały konferencyjne itp.). Zawiera także niewielką liczbę opisów artykułów wybranych z innych czasopism i prac zbiorowych. Obejmuje przede wszystkim publikacje wydawane przez uczelnie kościelne i wydziały teologiczne. Zasięg chronologiczny bazy obejmuje teksty od roku 1980 (niektóre tytuły w całości, również z lat wcześniejszych). Zawiera łącznie ponad 87.000 opisów bibliograficznych.
• Alcuinus – Online Liturgical Bibliography
  Projekt ma na celu katalogowanie i udostępnianie w internecie zasobów polskiej i światowej literatury liturgicznej. Opisy bibliograficzne nie ograniczają się do ogólnej informacji o tytule i słowach kluczowych, ale podają – gdzie to możliwe – także cały spis treści lub śródtytuły. Oferuje także przegląd prac doktorskich z liturgii z uwzględnieniem uczelni oraz promotorów. Można skorzystać z wykazu dostępnych na rynku księgarskim lub w bibliotekach całościowych opracowań w dziedzinie liturgii.

7. Katalogi stron

• Internet Guide to Religion
  Serwis, w którym znajdziemy szeroką gamę elektronicznych zasobów, które przydadzą się zarówno badaczom, jak i po prostu osobom zainteresowanym tematyką religijną. To selektywny katalog stron internetowych, który można przeglądać wg. tematu albo typu materiału. Jest też ogólna wyszukiwarka oraz miejsce, gdzie można zaproponować nowy link. Miejsca szczególnie wartościowe są wyróżnione. Znajdują się tu linki do materiałów edukacyjnych, tekstów i czasopism elektronicznych, stron internetowych, bibliografii, liturgiki, rozmaitych baz danych, a nawet oprogramowania. Dotyczy takich tematów jak historia chrześcijaństwa, religie na świecie, kwestie społeczne, teologia i archeologia. Gromadzi też linki do 1800 sylabusów wykorzystywanych na różnych kursach i studiach religijnych i teologicznych.